Hier kunt u alles leren over:
- Aanwezigheidsmelders voor de energiezuinige verlichtingsregeling
- Lichtmeting in detail
- Ontwerp en montage
Aanwezigheidsmelders voor de
energiezuinige verlichtingsregeling
Met de aanwezigheidsmelders van Theben beschikt u over alle mogelijkheden om uw verlichting energiezuinig en intelligent te regelen. Naast de klassieke toepassing van de lichtregeling in kantoorruimtes, gangen en openbare gebouwen kunt u ook uw verwarming en airconditioning aanwezigheidsafhankelijk regelen. Zo bespaart u energiekosten en vermindert u CO2-emissies aanzienlijk. Aanwezigheidsmelders reageren op zeer kleine bewegingen en meten tegelijkertijd de lichtsterkte in de ruimte. Wordt geen beweging meer geregistreerd of een individueel vastgestelde lichtsterkte overschreden, dan schakelt de aanwezigheidsmelder automatisch het licht uit.
Technologie: Hoe werkt een aanwezigheidsmelder?
Aanwezigheidsmelders werken volgens hetzelfde principe als bewegingsmelders: ze detecteren warmtestraling in hun omgeving resp. in hun detectiebereik. Wordt warmte- straling in het detectiebereik gedetecteerd, bijvoorbeeld door een naderende persoon, dan zet de aanwezigheidsmelder deze straling om in een meetbaar, elektrisch signaal en wordt het licht ingeschakeld.
Het verschil tussen bewegings- en aanwezigheidsmelders is de gevoeligheid van de sensoren. De sensoren van aanwezigheidsmelders zijn duidelijk gevoeliger dan die van bewegingsmelders en detecteren zelfs de kleinste bewegingen. De gevoelige sensoren verdelen het detectiebereik van een aanwezigheidsmelder gelijkmatig in max. 1000 zones. Net zoals op een schaak-bord wordt zo het gehele detectiebereik in zones onderverdeeld. Zelfs minimale wijzigingen van het warmtebeeld, zoals het indrukken van een toets op een toetsenbord in een kantoortuin, worden gedetecteerd. Een bewegingsmelder reageert daarentegen alleen op grotere veranderingen van het warmtebeeld en is daarom hoofdzakelijk geschikt voor zones met veel lopende bewegingen of voor buiten. Een ander verschil tussen bewegings- en aanwezigheidsmelders is de lichtmeting. Een bewegingsmelder meet de lichtsterkte eenmalig, als hij door een beweging het licht inschakelt. Detecteert hij daarna een beweging, bijvoorbeeld 's morgens in een kantoorruimte, dan blijft het licht ingeschakeld. Hoewel het daglicht intussen voldoende zou zijn en de ingestelde lichtsterkte al lang is overschreden. Het licht blijft dus onnodig ingeschakeld. Daarentegen meten aanwezigheidsmelders permanent de lichtsterkte: wordt een individueel ingestelde lichtsterkte overschreden, dan schakelt de aanwezigheidsmelder het licht uit, zelfs als hij een beweging detecteert. Dat bespaart niet alleen energiekosten, maar ook veel CO2.
Vierkant detectiebereik van 360°
Omdat de meeste ruimtes vierkant of rechthoekig zijn, zorgt een vierkant detectiebereik voor een enorme vereenvoudiging van het ontwerp. De detectiebereiken van de afzonderlijke aanwezigheidsmelders kunnen naadloos aan elkaar worden gekoppeld. Naast het vereenvoudigde ontwerp is een ander voordeel in de praktijk zichtbaar: er zijn geen „dode hoeken“ of overlappingen in de ruimte. En bewegingen worden overal gegarandeerd betrouwbaar gedetecteerd.
In tegenstelling tot aanwezigheidsmelders met een rond detectiebereik kunnen aanwezigheidsmelders met vierkant detectiebereik ruimtes optimaal afdekken zonder onnodige overlappingen of hiaten.
Lichtmeting in detail
Schakelen
Bij schakelen meet de aanwezigheidsmelder het totaal van kunstlicht en daglicht. Om het kunstlicht bij toenemend daglicht op het juiste moment in te schakelen, moet de aanwezigheidsmelder het percentage kunstlicht kennen (zie afb.). Deze waarde leert hij zelfstandig, doordat hij alle schakelingen van de verlichting in de ruimte constant analyseert. Daardoor kan hij op basis van de gemeten totale lichtsterkte altijd de actuele daglichtsterkte berekenen. Het voordeel van de mixlichtmeting is dat deze bij elke lichtbron werkt – LED’s, halogeen en fluorescentielampen. De mixlichtmeting is de basis voor de constante lichtregeling.
Constante lichtregeling
Bij de constante lichtmeting meet de aanwezigheidsmelder constant het totaal van daglicht en kunstlicht (zie afb.). De gewenste lichtsterkte berekent hij uit deze beide lichtbronnen. Op een mistige of regenachtige dag is het invallend daglicht minder. In dat geval verhoogd de aanwezigheidsmelder het percentage kunstlicht, om de gewenste lichtsterkte in de ruimte te verkrijgen. Komt de zon in de loop van de dag te voorschijn, en neemt de lichtinval door de ramen toe, dan vermindert de aanwezigheidsmelder het percentage kunst-licht. De lichtsterkte in de ruimte blijft dus onafhankelijk van het invallende daglicht altijd constant. Typische toepassingsmogelijkheden: productiehallen waarin een bepaalde lichtsterkte wettelijk is voorgeschreven.
Ontwerp en montage
Aanwezigheidsmelders correct installeren
Om de aanwezigheidsmelder optimaal te laten werken en storingsbronnen te vermijden, moet bij de montage op de volgende punten worden gelet: alles wat het zicht van de aanwezigheidsmelder zou kunnen belemmeren, moet worden vermeden: bijvoorbeeld laag hangende lampen, scheidingswanden, rekken of ook grote planten. Snelle temperatuurwisselingen in de buurt van de aanwezigheids-melder – bijvoorbeeld veroorzaakt door het in - en uitschakelen van verwarmingen of ventilatoren – simuleren beweging. In- of uitschakelende lampen in het nabije detectiebereik (bijv. haloogeenlampen op een afstand < 1 m) simuleren beweging en kunnen tot foutieve schakelingen leiden. Bewegende objecten zoals machines, robots etc. simuleren bewegingssignalen of temperatuurverschillen. Geen storende invloed op de werking van de aanwezigheidsmelder hebben langzaam opwarmende objecten zoals verwarmingsradiatoren (afstand aan de zijkant tot leidingen en radiatoren > 0,5 m), elektronische installaties (computers, beeldschermen), aan het zonlicht blootgestelde oppervlakken of ruimteventilatoren, mits de warme aanvoerlucht niet direct op de aanwezigheidsmelder wordt gericht.
Toepassingsvoorbeelden voor de optimale plaatsing van de aanwezigheidsmelder in diverse ruimtes vindt u hier.
Gratis ontwerpsoftware voor de veilige plaatsing van de melder
ReluxDesktop is een gratis applicatie voor het simuleren van kunstlicht en daglicht. Het maakt de berekening van absolute waarden en nationale en internationale normen mogelijk en is compatibel met CAD- en BIM-systemen. De software ondersteunt het importeren en exporteren van verschillende formaten. Ook de planning van sensoren is mogelijk. Theben is een Relux-lid in de productgroep sensoren.
Het online platform ReluxNet biedt uitgebreide productgegevens in verschillende bestandsformaten zoals .rlx (RELUX), .rfa (Revit), .dwg (AutoCAD) en .ldt (Eulum) voor verlichtingsontwerp met RELUX-tools. De productgegevens worden overgezet naar andere bestandsformaten voor gebruik in andere toepassingen. Theben is hier ook vertegenwoordigd met uitgebreide productgegevens op het gebied van sensoren.
Gedetailleerde informatie vindt u op www.relux.com.