Human Centric Lighting is een lichtconcept dat uitgaat van de biologische klok van de mens. Net als dat zonlicht een curve volgt tijdens de dag, doet ook een HCL-lichtinstallatie dat. Door het gedrag van de zon na te bootsen, en licht dynamisch aan te passen aan de natuurlijke behoefte van de mens, kunnen we ons beter concentreren en zitten we beter in ons vel. Het positieve effect van HCL-verlichting op schoolkinderen is groot. Dat wist ook de directie van de Albert Schweitzer school in Didam. Bij de vervanging van de bestaande tl-armaturen, viel de keuze dan ook op dynamische ledverlichting op basis van HCL. Pola Installatietechniek uit Zevenaar voerde de installatie uit.

DALI 2 biedt meer mogelijkheden

In alle klaslokalen, twaalf in totaal, zijn led-armaturen geplaatst die werken op DALI 2 Room Solution aanwezigheidsmelders. DALI is een protocol dat professionele, digitale lichtmanagementsystemen dim- en regelbaar maakt. DALI 2 is de verbeterde versie, die er onder meer voor zorgt dat apparaten van verschillende merken beter samen kunnen werken. DALI 2 heeft nog een belangrijk pluspunt: het stuurt belangrijke informatie, zoals de branduren en de dimniveaus van een lamp, naar de cloud zodat systemen beter te monitoren zijn.

Kleurmenging en tijdsregeling

Projectleider Theo Lammers van Pola legt uit hoe hij bij het DALI 2 Room Solution concept van Theben terecht kwam. “We kenden Theben al als een uitstekende leverancier van standaardmelders en andere componenten. Toen dit project op ons pad kwam hebben we hen gevraagd naar een oplossing voor het programmeren, sturen en schakelen van de HCL-installatie. Het DALI 2 Room Solution concept is met name bedoeld voor dynamische lichtsturingen in individuele ruimtes, met kleurmenging en tijdsregelingen. De DALI 2 melders, in combinatie met de impulsdrukker-interface, waren precies wat we nodig hadden. Ze zijn al voorgeprogrammeerd voor de standaard lichtcurves van HCL-systemen bij scholen. Scholen vragen immers om andere dynamische verlichting dan kantoren, ook met andere tijdsschakelingen.”

Langzaam naar daglichtkleur

Het licht, de kleurtemperatuur en de intensiteit, wordt steeds afgestemd op het moment van de dag. Bij beweging treedt het dagprogramma in werking. Is dat om 8 uur ’s ochtends, dan pakt het de curve van dat moment op, is dat pas om 10 uur, dan gaat het licht automatisch in de stand die voor dat tijdstip is geprogrammeerd. Lammers: “We beginnen met warm wit, dat wordt na verloop van tijd steeds witter tot de daglichtkleur is bereikt. Na de middag zwakt het weer af en wordt de kleur weer warmer wit. Dat zorgt dat kinderen zich beter kunnen concentreren en meer gemotiveerd zijn.”

Theben helpt

Het programmeren van de sensoren deed Lammers samen met Theben. “Nu ik het een keer gedaan heb, is het de volgende keer een fluitje van een cent. Het programmeren is heel gebruiksvriendelijk, je hebt er geen hogere wiskunde voor nodig.  Via een bluetooth verbinding maakt je tablet verbinding met de melder en kan je die via de app programmeren. Het is een kwestie van logisch nadenken, slepen en plakken. We hadden op voorhand al wat gestoeid met de demo-koffer die we van Theben hadden gekregen. Dus we hadden de programmering al voor 90% in de vingers, maar voor de finishing touch en onze eigen gemoedsrust hebben we toch de hulp van Theben nog ingeroepen. Het is bijzonder prettig dat we altijd van hun expertise en hulp gebruik kunnen maken.”

Energiebesparing

Naast het dynamische tijdprogramma, bieden pulsschakelaars in de lokalen de mogelijkheid om ad hoc voor drie andere functies te kiezen: Het aan en uit schakelen van de verlichting van het digiboard voor de klas, een concentratie-scene met daglichtkleur bij het maken van proefwerken en een festiviteiten-scene met warm wit licht voor een feestje in het lokaal. Directie en medewerkers waren snel gewend aan de nieuwe installatie, de scenes en de bediening. De ledverlichting, in combinatie met de lichtsturing, zorgt ervoor dat het elektriciteitsverbruik van de school flink is gedaald ten opzichte van de oude situatie. En de kinderen blijven zichtbaar beter bij de les.

Directeur Eddy Meijer van de Albert Schweitzer school: “Een school is een openbaar gebouw en daarbij heb je de verplichting om aandacht te besteden aan duurzaamheid. We wilden dus graag overgaan naar ledverlichting. Installatiebedrijf Pola wees mij op het HCL systeem, waar ik zeker de voordelen van in zie. Het dynamische programma zorgt ervoor dat de leerlingen de hele dag door de juiste lichtopbrengst hebben. Hier ligt een wetenschappelijk onderzoek aan ten grondslag. Daarnaast biedt het systeem meerdere mogelijkheden voor de leerkracht als de situatie daar om vraagt. Het digibord wordt veelvuldig gebruikt en zeker bij het bekijken van filmpjes is het prettig dat je daar de verlichting op kunt aanpassen. Ook handig om op de middag de lichtscene op concentratie te zetten als er meer aandacht gevraagd wordt. Wij zijn blij met dit doordachte systeem en zijn nu toekomstbestendig en duurzaam ingericht.”

Installatieparner: Pola Installatietechniek, Zevenaar